Vandaag ging ik voor in een Protestantse viering in een verpleeghuis en was dit mijn overweging met als Bijbelteksten:
* Zefanja 3 : 1 - 5
* Matteüs 5 : 1 - 12
"Als GroenLinks en PvdA de grootste partijen worden, ontwikkelen ze enorm veel zelfvertrouwen en ik vind dat de VVD die beweging nu al moet stoppen".
Deze woorden las ik gisteren op de website van de NOS. Het zijn de woorden van minister-president Mark Rutte.
Ik was zo boos over deze woorden van Mark Rutte dat ik mijn overweging in de prullenbak heb gegooid en overnieuw ben begonnen met schrijven.
Mijn overweging begon in eerste instantie met het woord “Gefeliciteerd!” Dat ik vandaag mijn verjaardag vier en dat Jezus in feite met zijn zaligsprekingen ons vandaag als mensen feliciteert.
Dat de felicitaties van Jezus ook een beetje vreemd zijn, omdat Hij de mensen in Galilea feliciteert met hun verdriet, met honger en dorst. Alsof Jezus het lijden vergoelijkt als iets prachtigs en moois, terwijl dat natuurlijk een belachelijke gedachte zou zijn.
Pijn, verdriet en lijden willen gehoord en gezien worden. Ik voel me meer getroost als iemand het bij me uithoudt, er gewoon is, in plaats te gaan uitleggen wat er aan de hand is met mij of erger nog mij in mijn verdriet en pijn nog even een keer naar beneden haalt.
Toen waren daar de woorden van Mark Rutte: "Als GroenLinks en PvdA de grootste partijen worden, ontwikkelen ze enorm veel zelfvertrouwen en ik vind dat de VVD die beweging nu al moet stoppen". Wat voor voorbeeld draag je uit als minister-president richting bijvoorbeeld kinderen in Nederland als je zoiets zegt? Als dat de manier is waarop je politiek bedrijft en je beweegt in de politieke arena.
Is het dan ook geoorloofd dat kinderen op het schoolplein elkaars zelfvertrouwen om zeep helpen? Dat als de ontwikkeling van de ander in jouw ogen een gevaar is voor jou, jij de ander dan zijn zelfvertrouwen maar dient te ontnemen? Is dat de manier waarop wij in Nederland met elkaar om willen gaan?
Is dat niet ook de manier waarop onze maatschappij en samenleving met de gedupeerde ouders en de gedupeerde kinderen omging en gaat? Ik hoor hun verhalen. Ik zie hun manier van reageren. Hier ligt schaamte, hier ligt angst en kwetsbaarheid. Nooit geloofd. Steeds weer gekleineerd.
De woorden van de profeet Zefanja zouden ook nu moeten klinken richting de minister-president en richting allen die macht hebben. De profeet Zefanja die zijn woorden richt tot de hoge ambtenaren en priesters van zijn tijd.
Ja, want het zijn de hoge ambtenaren en priesters die door Zefanja opgeroepen worden tot zachtmoedigheid. Hier geen oordeel van toorn richting de kwetsbare mens met zijn verdriet en pijn. Nee, de ambtenaren en priesters worden wakker geschud. Een laatste poging. Keer je om! Jullie zijn tot op het bot rigide in de uitvoering van je wetten. In de manier van handelen. Jullie knijpen de mensen fijn. Jullie trappen dat wat kwetsbaar is nog verder omlaag. Harteloze! Waar is jullie barmhartigheid?
Wordt zachtmoedig, jij mens met macht. Durf nederig van hart te zijn, jij mens in je hoge toren.
Ben je dan vergeten wat macht doet? Juist in de aanloop van deze dag? Wanneer de jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking bij het Spiegelmonument 'Nooit Meer Auschwitz' in Amsterdam wordt georganiseerd? Omdat het 78 jaar geleden is dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Een verschrikkingsoord en gruwelijk voorbeeld van waar macht uiteindelijk op uit kan lopen.
Is er dan niets veranderd?
Exact 44 jaar geleden werden 2 volwassenen doodgeschoten door een meisje van 16 in Amerika op de Grover Cleveland Elementary School. Ook 8 kinderen en 1 politie-agent raakten gewond. Het meisje had het geweer gekregen met kerst en ze verveelde zich op deze maandag. Deze gruwelijke daad op een schoolplein lijkt de inspiratie te zijn voor het liedje I don’t like Monday van de Boomtown Rats.
Exact 44 jaar geleden werd ik geboren. Op dezelfde dag werd leven genomen en leven gegeven.
Is er iets veranderd?
Hoe groot zijn de barensweeën van moeder aarde? Hoe groot is haar pijn? De oorlog in Oekraïne laat mij niet los. De angst en zorg van jongeren om hun toekomst doet mij pijn. Jonge vrouwen die geen kinderen meer durven te krijgen. Want in wat voor wereld komen ze terecht?
Mijn moeder had de moed om mij geboren te laten worden. Dat kostte haar veel bloed, zweet en tranen. Het was geen makkelijke bevalling. Later vertelde ze mij een keer dat ze tijdens de bevalling steeds had geroepen: Here, Here, help mij!
Er zijn vrouwen die vloeken tijdens een bevalling. Wie neemt het ze kwalijk? Mijn moeder ging bidden.
Wat doen wij in de barensweeën van deze tijd?
Durven we te bidden? Durven we te vertrouwen op God? Het mooie aan bidden is voor mij dat ik mij daarbij richt tot wat groter is dan ik en tegelijk in verbinding ben met mijn diepste Zelf. Dat wat binnenin mij is. Dat ik mijn hart open en mij wil laten raken en gezeggen in het diepst van mijn hart en het diepst van mijn ziel. In die verbinding groeit mijn Zelfvertrouwen.
Dat Zelfvertrouwen lees ik terug in wat Jezus in zijn zaligsprekingen aan de mensen wil meegeven. De mensen van overal vandaan. De zieken, de gekwetsten en de kwetsbaren. Want dat zijn de mensen tot wie Jezus hier spreekt. Kwetsbare mensen. Die mensen heeft Jezus iets te bieden.
In de eerste plaats erkenning. Er wordt niets vergoelijkt, er wordt niets ontkend in de zaligsprekingen. Onze tekst begint juist met het gegeven dat Jezus de mensen ziet. De kwetsbare mens wordt gezien. De honger, het verdriet, de vredesstrijd, het verlangen naar barmhartigheid. Jou zie ik, verdrietig mens. Jou zie ik, hongerig mens. Jou zie ik, barmhartig mens.
Naast de erkenning biedt Jezus een belofte. Jezus biedt een belofte. Niet een belofte over weet ik veel hoeveel jaar. Nee, Gods Koninkrijk is nu! Tussen al de barensweeën heen gloort Gods Koninkrijk. Verschijnt het goddelijke door de duisternis heen.
De mens met verdriet wordt nu getroost. De mens met honger wordt gevoed. In feite wordt elk gemis aangevuld. Elk mens compleet gemaakt. En dat proces start van binnenuit.
De zaligsprekingen zijn in die zin een warme roep van God tot ons diepste, innerlijk zijn: “Lief mens, kom maar. Open je hart. Laat je maar zien. Ik wil jou zien. Je verdriet en je pijn. Dat wat zo gebroken voelt. Daar waar de wonden zo voelbaar zijn. Ik wil jou zien. Laat jezelf zien. Open je hart. Ik wil jouw hulp zijn in je leed en in je smart. Ik wil jou zien. Want ik heb een cadeau voor jou. Elke dag opnieuw. Ik geef mijn Zelf aan jou diep in je hart. Ik vul jou aan. Ik maak jou compleet. Ik voed jouw Zelfvertrouwen en niemand helpt dat om zeep. Hoe hoog men ook van de toren blaast.”
Amen
